woensdag 31 december 2014

Message de Spéléo-Secours

Bonjour à tous,

Je fais échos ici de quelques discussions sur la liste réservée au Spéléo-Secours ou entre Conseillers Techniques.

Pour info : le 21/12, une équipe a eu quelques heures de retard dans leNou Maulin. En effet, certains passages étaient remplis d’eau. Une intervention du Spéléo-Secours a été déclenchée, ce qui a permis d’aider l’équipe, déjà sur le chemin du retour.

À retenir :
1.    Le Maulin reste une cavité particulière en période de hautes eaux. Ce n’est pas parce que l’eau ne s’écoule pas dans le porche que la grotte est dépourvue de pièges ! Après une crue, il faut parfois plusieurs jours avant que les galeries basses ne se « vident » et libère le passage. Il se peut aussi qu’après une crue, la physionomie de certains passages change radicalement, déplacement important de remplissages, bouchons de débris de bois et plastiques (vécu lors d’un autre secours). Il est dès lors indispensable de bien connaître l’itinéraire et d’adapter sa descente. En particulier, s’assurer que les galeries basses sont accessibles avant de rappeler sa corde, et prévoir le matériel de remontée ! ! !

2.    le site aqualim permet de se faire une idée de la situation avant une visite au Maulin:http://aqualim.environnement.wallonie.be/login.do station L6650 au-dessus de 20-25 m3/s environ la Lomme déborde par-dessus la digue. La montée en débit peut être rapide, il faut tenir compte du débit du moment et des précipitations récentes qui doivent encore descendre de l'Ardenne.

3.    Depuis la percée de l’entrée supérieure, on constate une augmentation des visites en période « critique ». Il n’est pas inutile de préciser que bon nombre de passages restent dangereux en période de hautes eaux et que le sentiment de sécurité induit par les différentes entrées ne doit pas inciter à relâcher sa vigilance. Le fonctionnement des galeries basses, et le pied des éboulis en périodes de crues est encore très très mal connu. La prudence est donc de rigueur.

4.    Ceci est vrai pour d’autres cavités. Ces dernières semaines, nous avons connu quelques épisodes pluvieux très importants : plusieurs rivières ont atteint leur cote d’alerte. Pourtant, quelques spéléologues très expérimentés ont été surpris par de hautes eaux, à l’entrée ou dans certaines cavités, sans conséquences fâcheuses. Lorsque le sol est saturé, la moindre pluie arrive très rapidement dans les trous. Regardez la météo.

5.    L’équipe égarée dans le Moulin s’est mis en attente pendant que les plus expérimentés cherchaient (et trouvaient) le chemin dans le Gruyère 2. Elle disposait d’assez de couvertures de survies. Chacun d’entre vous DOIT en avoir une sur soi en permanence.

6.    Assurez-vous que, dans chaque équipe, une personne à l’extérieur connaisse l’heure de sortie prévue et l’heure d’alerte des secours (retard anormal). Cette personne doit connaitre le numéro d’appel du Spéléo-Secours, le lieu de la descente (y compris s’il y a changement d’objectif) et, si possible, la composition approximative de l’équipe (nombre de personnes, présences d’enfants...). En aucun cas, cette personne ne doit faire appel au 112 directement. Évitez également que d’autres conjoints inquiets ne téléphonent tous azimuts. Pour cela, il suffit qu’elles sachent aussi qui est chargé du contact. Une règle facile: l’organisateur de l’activité règle aussi cet aspect.

Pour le Spéléo-Secours,
Benoît Lebau

Samengevat:
De Nou Maulin blijft een speciale grot in periodes van hoog water. Het is niet omdat het water niet overloopt in de porche dat er geen valstrikken zijn elders in de grot. Na een crue duurt het dikwijls meerdere dagen voordat de onderste zalen terug leeggelopen zijn en de doorgang weer vrij is. Het kan ook dat na een crue de fysionomie van sommige passages radicaal wijzigt, grote hoeveelheden vulsel zijn verplaatst, passages zijn dichtgeslibd en geblokkeerd door hout en plastic. Het is daardoor noodzakelijk om er goed de weg te kennen en soms de voorziene route aan te passen. Men moet zich zeker vooraf er van kunnen verzekeren dat de onderste zalen toegankelijk zijn, alvorens het rappeltouw door te trekken en je moet ook altijd klimmateriaal voorzien om eventueel te kunnen terugkeren.
Sinds het bestaan van de boveningang is er een stijging van het aantal bezoeken tijdens de kritische periode. We willen zeker benadrukken dat vele passages tijdens periodes van hoog water gevaarlijk blijven en dat het gevoel van veiligheid omdat er meerdere uitgangen zijn, niet mag leiden tot minder waakzaamheid. De werking van de onderste galerijen en de voet van het blokkenstort in tijden van crue, is nog steeds zeer slecht gekend. Voorzichtigheid is dus zeker altijd de regel.

maandag 15 december 2014

Nouveau Grille du Nou Maulin

Bonjour,
Courte crue ce WE à Rochefort, juste ce qu'il fallait pour tester la grille.
Elle a bien tenu, s'est chargée d'une couche de débris de 10-15 cm sur toute la surface.
Comme prévu, les débris étaient exempts de sédiments, ce qui a permis un nettoyage rapide (6 grands sacs poubelle).
Les débris étaient principalement d'origine végétale. Il y avait finalement peu de plastiques, qui ont pu être remis dans la rivière.
Non, je rigole. La prise de conscience sur la pollution et les campagnes de nettoyage des berges portent peut-être leurs fruits.
Les débris n'ont par contre pas été poussés vers le plafond, ils sont venus se plaquer uniformément sur toute la surface.
A l'occasion, il faudra souder les éléments de la grille, actuellement boulonnés.
A+
Marc Legros

A short flood this weekend was enough to test the grid.
It held up well and was charged with a layer of debris of 10-15 cm over the entire surface.
As expected, the debris was free of sediment, which allowed for a quick clean-up (6 large garbage bags).
The refuse was mainly organic in origin. There were some plastics, which could be returned to the river.
No, just kidding. Awareness about pollution and shoreline clean-up campaigns are perhaps bearing fruit.
The remains were not pushed up to the ceiling, they were evenly deposited across the surface.
The fence which is currently bolted, wil be welded eventually.

Vertaling naar het Nederlands op aanvraag:-)





Photographie: Marc Legros

woensdag 10 december 2014

Nou Maulin on GrottoCenter

We have added the maps and some details of the Nou Maulin to the GrottoCenter database. GrottoCenter is a community database based on a wiki-like system. Cavers fill the database for cavers. GrottoCenter is supported by the FSE. 

The link below gives you acces to the survey that we published in 2013 and can be downloaded under the Creative Commons conditions: CC_BY-SA.

woensdag 8 oktober 2014

Nieuw hekwerk: La nouvelle grille au Nou Maulin


La nouvelle grille au Nou Maulin pour retenir les détritus est en place; nous avons profité de notre présence sur place lors des JNS pour la placer.

Trois caractéristiques ont été modifiées, sur base des enseignements tirés de l’ancienne grille et des discussions à la CPA :

L’emplacement : la nouvelle grille est plus proche de la sortie, ce qui permet un trajet plus court pour sortir les détritus et entièrement debout. A cet emplacement, la grille peut intercepter l’entièreté du flux (pas de shunt).

L’inclinaison : l’ancienne grille était inclinée le bas vers l’aval : de ce fait, les débris capturés par la grille  étaient maintenus ou poussés vers le bas et formaient ainsi barrage aux sédiments qui se s’accumulaient en amont de la grille, rendant son nettoyage ardu.
La nouvelle grille est beaucoup plus inclinée (45°) et le haut vers l’aval ; nous espérons ainsi que les détritus capturés seront poussés vers le haut et n’entraveront pas le passage des sédiments.

La grille ne va pas jusqu’au sol, pour permettre le passage sans entrave de l’eau en début et fin de crue.

En rive droite, une section sans barreaux a été préservée pour permettre le passage des spéléos et, au cas où la grille se colmaterait complètement, d’un débit minimum.
La nouvelle grille est pour l’instant entièrement démontable ; après une première crue, si le résultat est concluant, les éléments seront soudés.
En particulier, le risque que la grille se colmate complètement sera surveillé, car la surface de la grille est réduite, de même que le volume disponible en amont pour accumuler les détritus.

Si la nouvelle configuration donne satisfaction, une amélioration possible serait de disposer une seconde grille, quelques mètres en aval et parallèlement à la première, mais avec le passage pour spéléos et débit minimum en rive gauche. Avec ce dispositif en chicane, la seconde grille arrêtera les détritus que la première n’a intercepté, sans pour autant bloquer le courant.

A noter aussi que la grille a été élaborée à moindre frais, avec des matériaux de récupération, dont les barreaux verticaux de l’ancienne grille. Elle n’a pas coûté un cent à l’UBS.

Marc Legros (SC Fistuleuses) 

Het nieuwe hek dat afval moet tegenhouden is geplaatst tijdens het weekend van de journées nationales de la spéléologie (JNS).
Na ampel beraad met de Commission de Protection du Karst et d'accès aux cavités (CPA) zijn er ten opzichte van de oude situatie drie veranderingen doorgevoerd: 

De plaats: het hek staat dichter naar de ingang toe, waardoor het verwijderen van afval eenvoudiger wordt, je hoeft er niet meer voor te kruipen bijvoorbeeld. Op deze plaats kan het hek de hele stroom afvangen, er is geen 'shunt'

De hoek waaronder het hek geplaatst is is anders (een hoek van 45 °) waardoor het afval hopelijk omhooggeduwd wordt zodat water en sedimenten ongehinderd door kunnen stromen en het eenvoudiger wordt het afval te verwijderen.

Het hek hangt niet helemaal tot op de grond waardoor aan het begin en eind van een overstroming het water ongehinderd door kan lopen.

Aan de rechterzijde is ruimte opengelaten voor speleologen om te kunnen passeren.
Het nieuwe hek is volledig demontabel, maar als de eerste resultaten een succes blijken te zijn dan zal het hek aan elkaar gelast worden.

Als de nieuwe opzet goed blijkt te werken is het denkbaar om een tweede hek te plaatsen een paar meter voorbij het eerste hek met een opening aan de linkerkant. Dit om afval dat door het eerste hek geglipt is alsnog op te vangen.

Het mag opgemerkt worden dat het hek gemaakt is van gerecycled materiaal van het oude hek, zonder dat het de UBS een cent gekost heeft.

Marc Legros (SC Fistuleuses) 









donderdag 2 oktober 2014

Het inwendige van de aarde in 3D

Bas heeft de puntenwolk uit de scan van vorige maand uitgewerkt tot het volgende plaatje.
En er kan nog meer mee gedaan worden natuurlijk.



donderdag 11 september 2014

l'ancienne grille

Marc Legros heeft het afgelopen weekend gewerkt aan een nieuw hekwerk (Grille) in the Nou Maulin. Het oude hek dat bedoeld is om het inspoelen van bomen en zwerfafval te voorkomen, heeft het al een tijdje geleden begeven.

Marc heeft het oude hek in stukken gezaagd en daarmee een proefopstelling gemaakt op een andere plaats in de gang. Na de eerstvolgende overstroming zal hij het hek eventueel aanpassen.

Bonjour à tous,
Ce W-E, j'ai tronçonné et sorti l'ancienne grille du Nou Maulin.
Je vais récupérer les tronçons verticaux (fer plein à peine rouillé) et les utiliser pour la nouvelle, que je tacherai de finaliser avant les crues d'hiver.
J'ai prévu de faire une première versoin démontable, au cas où l'emplacement ou sa conformation ne donneraient pas satisfaction.
Si elle donne satisfaction après une première crue, il sera facile de tout souder.
 Bàv
Marc
Delen van het oude hek klaar voor hergebruik (foto Marc Legros).



maandag 8 september 2014

The Internet Archive

All men must die. That is fine by me, but what happens with our legacy? In this case, what happens to  our survey and this blog when I die or when Google decides that Blogspot is no longer freely available, or worse: not available at all?
Well, in that case our last resort is the Internet Archive.

A television broadcast last night made me spur things on.

http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2014-2015/digitaal-geheugenverlies.html

So our blog is now made available through te Wayback Machine on the Internet Archive
https://archive.org/web/


maandag 1 september 2014

Leap3D


Toen we vanmiddag uit de Nou Maulin kwamen vond ik dit briefje onder de ruitenwisser:


Nou Jos,
Het houdt ons inderdaad bezig, maar who is talking, Mr. Waerimont?
Twee jaar geleden toen we nog volop bezig waren met meten, las ik al eens iets op internet over nieuwe ontwikkelingen met hand-laserscanners. Toen al dacht ik, dat gaat op termijn ons werk overbodig maken. Dat denk ik nog steeds, maar dat neemt niet weg dat we met veel plezier in de grot gewerkt hebben, én waarschijnlijk de eerste en laatste 'old school' digitale topo van deze grot hebben gemaakt.

Maar goed, die handscanners zijn nog niet zo makkelijk en goedkoop als een GoPro, dus we hebben nog even respijt.
Wat schetste onze verbazing vorige week, toen wij werden benaderd door Bas Notenboom van Leap3D. Zoek maar op op internet, leuke site met alle mogelijkheden van de 3D scanner. Bas wilde ons wel een handscanner verkopen. Nou is dat een beetje boven budgetair voor ons schatten we zo in, zelfs zonder dat we een prijsopgave hadden gevraagd.
Maar belangen kunnen best samengaan zonder dat het veel moet kosten gelukkig. Bas en Esther van Leap3D wilden best een stuk Nou Maulin scannen in ruil voor een avontuur.
Dus na wat e-mails over en weer spraken we af bij de Nou Maulin. We maakten samen een scan en deden daarna een doorsteek.

De mogelijkheden van de scanner lijken onbeperkt als je bijvoorbeeld door een gebouw of een mijn  heen wilt lopen, maar de aperatuur is wel een stuk kwetsbaarder en omvangrijker dan een DistoX. Het bereik van de scanner is een meter of 25-30 en dat vat gelijk de beperkingen samen, want het maakt het scannen van de Salle du Verna, om maar wat te noemen, wat lastig, alhoewel de scanner en  de software geschikt zijn om te combineren met een 'traditionele' statiefscanner.
De limiet aan de andere kant  van het speleologisch spectrum is ook niet onbelangrijk; kruipen door zoiets als een met water gevulde Benetier wordt al onmogelijk vanwege het water en de beperkte ruimte. Speleologen die door de grot lopen worden door de scanner ervaren als ruis en dat is ook niet bevorderlijk voor het groepsgevoel zullen we maar zeggen.

Ondanks al deze beperkingen zijn de resultaten van het stuk dat Bas en Esther vandaag gescand hebben ronduit verbluffend.  114 jaar na de publicatie van VMR is ongeveer hetzelfde stuk grot in kaart gebracht met de modernste techniek. Hieronder voorlopig een eenvoudig plaatje ervan. Als alle data verwerkt zijn krijgen we nog wat spectaculairdere beelden te zien.


Bas demonstreert de scanner

daar zit de aansluiting dus...

Het resultaat van een half uurtje scannen; de stipjes buiten de dripline zijn planten.

Na afloop van de doorsteek










dinsdag 17 juni 2014

uit de oude doos

Jos vond thuis nog een foto genomen door Feike Politiek uit 1992 met daarop Jos en Pieter ter Roller en een onbekende dame.


Benitier & Metro revisited

We hebben nog wat losse eindjes. Een daarvan is een goede detaillering van de Metro en van de grote put. We willen nog een topo op groot formaat produceren, en dat laat wat meer details toe dan we tot nu toe geschetst hebben. Jos en Marcel waren daarom afgelopen weekend weer in de Nou Maulin te vinden. Wat opviel was dat er bij de laatste zware regenval een riviertje heeft gestroomd in het dal tussen Nou Maulin en de grot van Lorette. Dat water vond zijn weg tot in de grot en heeft een hoop bladeren meegevoerd tot aan de eerste sifon. Het oude hek ligt plat en stopt niks meer. Er is echter  een nieuw hek in de maak weten we uit betrouwbare bron.

Hieronder nog een paar foto's van ons verpozen.

Yoxz in de doopvont, waar weinig te dopen viel.

Marcel in de Metro

interessante formaties

dinsdag 7 januari 2014

puntenwolk

Een van de leukere plaatjes die het niet gehaald heeft in de Spelerpes is de zogenaamde puntenwolk, een soort 3D projectie met alle theodolietmetingen van de berg in combinatie met de grot.

In de grot alleen hebben we 10.693 metingen gedaan. Het overgrote deel betreft splay-shots maar omdat het er zoveel zijn vormen ze samen al bijna een 'volume'
Onderstaand plaatje is een moment-opname.